Deputetë nga shumica qeverisëse kanë paraqitur një projektligj që synon lehtësimin e ndalimit aktual të pirjes së duhanit në publik, që ata thonë se po dëmton industrinë e mikpritjes dhe po shkel të drejtat individuale të duhanpirësve.
Deputetët maqedonas po propozojnë ndryshime në ligjin e rreptë kundër pirjes së duhanit për të lejuar pirjen e duhanit brenda kafeneve dhe restoranteve, nëse ata përmbushin disa kushte të caktuara dhe kanë mjaftueshëm hapësirë për një zonë speciale ku mund të pihet duhan, jo më të madhe se 30 për qind të të gjithë ndërtesës.
Rregullorja aktuale lejon pirjen e duhanit vetëm në tarraca të hapura jashtë kafeneve dhe restoranteve, që deputetët që propozuan ndryshimet thanë se i pengon duhanpirësit të vizitojnë vende të tilla, sidomos gjatë muajve të dimrit.
Ata thonë se kjo po dëmton industrinë e mikpritjes në një vend ku gjysma e popullsisë në moshë madhore pi duhan rregullisht.
“Sektori i mikpritjes përballet me një rënie drastike të të ardhurave (rreth 75 për qind) kur kushtet e motit nuk janë të favorshme (nga fundi i vjeshtës deri në fillim të pranverës),” shkruan në propozimin e tyre deputetët nga Partia Social Demokrate.
Pengesat strikte për pirjen e duhanit shkaktuan kritika të ashpra kur u prezantuan në vitin 2010 nga partia e atëhershme VMRO DPMNE, e cila këmbënguli në nevojën për t’i dhënë përparësi shëndetit të njerëzve.
Megjithatë, Social Demokratët që atëherë ishin në opozitë e konsideruan masën drakoniane dhe Shoqata e Turizmit dhe Industrive të Kateringut madje kërcënoi se do ta çonte ligjin në Gjykatën Kushtetuese, pasi ata pretendonin se promovonte diskriminim.
“Ne kemi kërkuar prej kohësh ndryshime, kështu që kjo mund t’i lehtësojë problemet tona. Shumë biznese përballen me rënie drastike të të ardhurave gjatë dimrit, ose se nuk kanë tarraca të hapura ose se duhet t’i detyrojnë njerëzit të dalin në të ftohtë,” tha shoqata për BIRN.
Njerëzit në rrugë kanë opinione të ndryshme për praktikën e ndalimit të duhanit.
“U mësova me ndalimin e pirjes së duhanit, kështu që pi jashtë. Tani rrobat e mia s’vijnë era duhan kur e kaloj natën në ndonjë klub apo restorant,” tha për BIRN Martina Davidoviç, një 33-vjeçare nga Shkupi.
“Nuk ka asnjë zgjidhje perfektë. Duhet të ketë një ekuilibër midis të drejtave të duhanpirësve dhe të atyre që nuk pinë duhan. Por kjo është më e lehtë për ta thënë sesa për ta bërë. Ndalimi i duhanit duhet të lehtësohet paksa, por jo të rrëzohet plotësisht,” tha David Mojsoski.
Besniku, pronari i një bilardoje të vogël në Shkup, tha se ai shpresonte që ndryshimet të rrisnin të ardhurat e tij.
“Shumica e klientëve të mi janë duhanpirës dhe ata do ta vlerësonin shumë nëse do të mund të pinin duhan brenda. Unë nuk kam tarracë sepse hapësira nuk e lejon atë,” tha ai.
“Dikur doja të merrja një leje për një klub nate, pasi ata atyre u lejohet të pinë duhan në ambient ë mbyllur, por për këtë duhen xhepa plot ose njohje të mira, të cilat unë nuk i kam,” shpjegoi Besniku.
Ndryshimet në ndalimin e pirjes së duhanit nuk ishin të papritura, pasi Social Demokratët, të cilët erdhën në pushtet në maj, kanë kohë që përkrahin një qasje me liberale.
BIRN nuk arriti të merrte dot një reagim nga ish-partia qeverisëse VMRO DPMNE të mërkurën.