Takimi i nivelit të lartë në Sofje në fund të muajit maj do të përqendrohet në rritjen e lidhjeve midis Europës dhe Ballkanit Perëndimor në infrastrukturë, energji, tregti dhe emigracion.
Lidhja midis vendeve të Ballkanit Perëndimor do të jetë tema kryesore e Samitit të BE-Ballkani Perëndimor në Sofje më 17 maj, sipas platformës së qeverisë malazeze, të cilën BIRN e ka parë.
Kryeministri malazez Dusko Markoviç do të jetë një nga drejtuesit e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor – Shqipërisë, Bosnjës, Serbisë, Malit të Zi, Maqedonisë dhe Kosovës – të cilët do të diskutojnë perspektivën europiane të rajonit me krerët e shteteve ose qeverive të vendeve anëtare të BE-së.
Sipas platformës zyrtare të Malit të Zi, samiti, i organizuar nga kryeministri bullgar Bojko Borissov, do të debatojë mbi projektet e infrastrukturës rajonale, marrëveshjet tregtare dhe sfidat e sigurisë dhe emigracionit.
“Samiti në Sofje është samiti i parë BE-Ballkan Perëndimor pas samitit historik në Selanik, Greqi, mbi të ardhmen europiane të Ballkanit Perëndimor. Qëllimi kryesor është të sjellë energji të re në marrëdhëniet midis Bashkimit Europian dhe vendeve të këtij rajoni,” thekson dokumenti malazez.
Vendet e Ballkanit pritet të miratojnë dy protokolle shtesë në Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë të Europës Qendrore, CEFTA, marrëveshjen kryesore tregtare midis BE-së dhe Ballkanit.
Protokollet 5 dhe 6 lidhen me tregtinë e mallrave dhe tregtinë e shërbimeve, të dizajnuara për të eliminuar tarifat dhe barrierat ndaj tregtisë midis BE-së dhe rajonit.
Sipas axhendës zyrtare të samitit, qëllimi i takimit në Sofje është ripohimi i angazhimit të BE-së ndaj Ballkanit Perëndimor, forcimi i lidhjeve midis BE-së dhe rajonit në infrastrukturë, lidhje digjitale dhe njerëzore dhe një bashkëpunim më i ngushtë për të trajtuar sfida të përbashkëta, siç janë siguria, emigracioni, zhvillimet gjeopolitike dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore.
Në përgatitje për samitin, nga 24 deri më 27 prill, Kryetari i Këshillit Europian, Donald Tusk, udhëtoi për në Tiranë, Podgoricë, Beograd, Prishtinë, Sarajevë dhe Shkup. Vizita e tij u vendos në kontekstin e bisedimeve të zvarritura midis Kosovës dhe Serbisë.
Që nga fillimi i prillit, Borissov i Bullgarisë ka bërë disa udhëtime që duket se synojnë gjithashtu të sigurojnë që Serbia dhe Kosova të marrin pjesë në takimin e nivelit të lartë; Serbia refuzon të njohë Kosovën si një shtet.
Vizitat në rajon erdhën gjithashtu pasi disa vende të BE-së, përfshirë Spanjën, që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, treguan se edhe ata mund të mos marrin pjesë në takimin në Sofje.
Më 23 prill, BIRN raportoi se vendet anëtare të BE-së do t’i referohen vendeve të Ballkanit Perëndimor si “partnerë” dhe jo si “shtete” në tekstin e miratuar në fund të samitit.
Ky formulim i rënë dakord u hartua për të siguruar që të 34 të ftuarit të marrin pjesë në samit, i cili shihet si pika më e rëndësishme e ndarjes së Bullgarisë në krye të BE-së në gjysmën e parë të vitit 2018.