Qeveria e social demokratëve ka miratuar një dekret që kufizon autoritetin e presidentit në çështjet e drejtësisë dhe që do të detyrojë shumë prokurorë të rinj të largohen nga posti, sipas kriterit të ri dhe strikt mbi eksperiencën e punës.
Prokurorët rumunë kanë kritikuar një dekret të miratuar të hënën nga qeveria e udhëhequr nga socialdemokratët për “të korrigjuar” një sërë ligjesh të miratuara nga parlamenti, por të kritikuara nga Komisioni Europian dhe shoqëria civile si të dëmshme për sundimin e ligjit.
Grupi i tre ligjeve që rregullojnë statutin e magjistratëve, si dhe organizimin e disa institucioneve në sistemin e drejtësisë – dhe frenimin e rolit të presidentit në emërimin e kryeprokurorëve – u lajmërua me ngurrim nga presidenti Klaus Iohannis javën e kaluar pasi Gjykata Kushtetuese hodhi poshtë apelin e tij.
Dekreti i ri gjithashtu rrit eksperiencën e kërkuar që prokurorët duhet të kenë për të punuar në Drejtorinë Kombëtare të Anti-Korrupsionit, departamentin e krimit të organizuar apo prokurorinë ushtarake, nga tetë deri në 10 vjet dhe 15 vjet.
Kryeministrja Viorcia Dancila tha në kabinetin e qeverisë të hënën se dekreti u miratua pas konsultimeve me zv/kryetarin e Komisionit Europian Frans Timmermans dhe Komisionin e Venecias.
Prokurori i Përgjithshëm Augustin Lazar tha të hënën se dekreti do të prekte shumë hetime, sepse shumë prokurorë të rinj në drejtorinë e anti-korrupsionit dhe në departamentin e krimit të organizuar kishin më pak se 15 vjet përvojë pune.
“Është e vështirë të imagjinohet se si do të zgjidhen këto raste që të gjithë dëshirojnë të finalizohen, në mënyrë që Rumania të mos paguajë shuma të mëdha pas vendimeve të Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut,” tha Lazar.
Ndër rastet e prekura nga dekreti është hetimi i përdorimit të dhunës nga ana e policisë kundër protestuesve më 10 gusht, si dhe rasti i Revolucionit 1989, i cili është zvarritur për rreth tre dekada.
Prokurorja që heton liderin e social demokratëve Liviu Dragnea për përvetësim të fondeve të BE-së dhe për ngritjen e një rrjeti kriminal do të duhet të lërë postin e saj në Drejtorinë e Anti-Korrupsionit sepse ajo ka vetëm tetë vjet eksperiencë.
Dekreti duhet të miratohet nga parlamenti para se të hyjë në fuqi.
Komisioni i Venecias pritet të publikojë një raport mbi Rumaninë më 20 tetor.