Misioni i vëzhguesve të zgjedhjeve kritikoi votimet e së dielës duke theksuar se votuesit ishin nën presion dhe kishin pak për të zgjedhur ndërsa kritikat ishin më të ashpra për sjelljen e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve si dhe median.
Ambasadorja Audrey Glover publikoi një nga raportet më kritike që misioni i OSBE/ODIHR ka dhënë për zgjedhjet shiptare duke theksuar se politikanët patën “pak respekt” për votuesit, se Komisioni Qendror i Zgjedhjeve e interpretoi ligjin “në mënyrë krijuese” dhe se media, për shkak të interesave politike të pronarëve, kishte pak pavarësi editoriale për të informuar votuesit siç duhet për kandidatët.
“Ne pamë prova se votuesit ishin nën presion nga të gjitha palët politike. Kjo, krahas medias së polarizuar që u përqendrua te kriza politike dhe jo te ofrimi i informacionit të pavarur mbi kandidatët, i mbajti disa votues larg të bërit të zgjedhjes së lirë dhe të informuar,” deklaroi Glover në prezantimin e raportit paraprak.
Sipas saj, zgjedhjet duhet të jenë të tilla që votuesit të zgjedhin kryebashkiak, ndërkohë që të dielën kjo nuk ishte e mundur.
“Për kë bëhen zgjedhjet, për politikanë apo për votuesit?” pyeti Glover në mënyrë retorike.
Opozita duket se doli e lumtur nga raporti. Petrit Vasili nga LSI shpalli se ky raport i denoncon zgjedhjet si “të paligjshme”.
Misioni vërejti gjithashtu se kriteri ligjor i pasjes së komisioneve zgjedhore të balancuara politikisht nuk u respektua për shkak të asaj që u cilësua si “interpretim krijues” i ligjit nga ana e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Për rrjedhojë, e gjithë administrata zgjedhore ishte e njëanshme, gjë që solli “cënimin e besimit të publikut te procesi”.
Ambasadorja Glover, e cila ka vrojtuar edhe zgjedhje të tjera në Shqipëri në të shkuarën, u përball me pyetjen se çfarë duhet të bëhet në thelb me këto zgjedhje ku nuk pati zgjedhje. Përgjigjja e saj: “I përket autoriteteve të vendit të vendosin se çfarë duhet të bëjnë me to”.
Shqipëria votoi të dielën në zgjedhjet më të kontestuara në historinë e re të vendit, ku partitë kryesore të opozitës bojkotuan për shkak të asaj që e quajnë “bashkëqeverisje të kryeministrit Edi Rama me krimin e organizuar”, ndërsa Rama ftoi shqiptarët të votonin në votime ku efektivisht nuk kishte mundësi zgjedhjeje.
Për këtë arsye, sipas misionit të OSBE/ODIHR, ndërsa opozita vendosi të bojkotojë dhe qeveria vendosi të garojë e vetme, “votuesit nuk e patën mundësinë të zgjidhin mes disa opsioneve politike”.
Kritika të ashpra në raport pati edhe për klimën e medias, si sa i përket trajtimit që politika i bën medias, ashtu edhe për sa i përket presionit nga pronarët te gazetarët.
“Praktika e përdorur nga partitë kryesore politike dhe zyrtarët publikë e shpërndarjes në media vetëm të materjaleve të parapërgatitura nga ngjarjet e fushatës, ndërkohë që kufizojnë aksesin e medias në këto ngjarje, kufizoi aftësinë e votuesve për të marrë informacion objektiv,” shkruhet në raport.
“…gazetarët operojnë në kushte pune të pasigurta dhe zgjedhin shpesh autocensurën. Monitorimi i medias nga misioni doli në përfundimin se media audiovizive u përqendrua te kriza e vazhdueshme politike, diuke shërbyer si një platformë për shkëmbime të ndezura mes PD-së dhe PS-së,” gjë që në thelb i la qytetarët të painformuar mbi opsionet e mundshme për të zgjedhur.
Lexo më shumë:
Rama sfidues pas zgjedhjeve, shpall planin për mandat të tretë
OSBE e shqetësuar për sulmin ndaj gazetarit të News 24
Mbyllen votimet, beteja e vetme është rreth shifrave të pjesëmarrjes
Sa banorë dhe sa votues ka Shqipëria?
Betejë për brava, përplasje dhe protesta paqësore në ditën para zgjedhjeve