Më 9-10 dhjetor, presidenti amerikan Joe Biden do të presë një samit virtual që synon rigjallërimin e demokracive të botës përballë sfidave autokratike në rritje. Më urgjentisht, liderët globalë duhet të rrisin ndjeshëm investimet në organizatat e shoqërisë civile që ofrojnë një kontroll kritik të pushtetit shtetëror.
Kur liderët globalë mblidhen virtualisht më 9-10 dhjetor për Samitin për Demokraci të presidentit të SHBA-së Joe Biden, ata duhet t’i bëjnë vetes një pyetje të thjeshtë: Çfarë mund të bëjmë për të ndihmuar mbrojtësit më të guximshëm të demokracisë, si protestuesit që po rrezikojnë jetën e tyre në Sudan?
Për muaj të tërë, qindra mijëra njerëz kanë mbushur rrugët e Sudanit, duke kërkuar një qeveri të përgjegjshme dhe fundin e sundimit ushtarak, edhe pse forcat sudaneze të sigurisë i kanë pritur me plumba. Dhjetëra protestues kanë vdekur.
Guximi i tyre nuk është unik. Nga Bjellorusia në Bolivi, madje edhe në Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, liderët dhe organizatat e shoqërisë civile po bëjnë lëvizje të guximshme për t’i rezistuar shtypjes strukturore, autoritarizmit dhe padrejtësisë.
Për fat të keq, puna e tyre nuk mund të ishte më urgjente se kaq. Kërcënimet ndaj liderëve të shoqërisë civile dhe institucioneve demokratike janë në rritje në mbarë botën. Nacionalizmi, pabarazia dhe polarizimi politik janë në rritje në mbarë botën dhe kufizimet e lidhura me pandeminë në tubimet publike dhe teknologjia gjithnjë e më e avancuar e mbikëqyrjes kanë fuqizuar regjimet autoritare.
Në Kolumbi, 65 aktivistë mjedisorë u vranë në vitin 2020. Ndalimi i qeverisë nigeriane për përdorimin e brendshëm të Twitter-it, i vendosur në qershor të këtij viti, mbetet në fuqi. Dhe në gusht, qeveria e Ugandës pezulloi operacionet e 54 organizatave të të drejtave të njeriut.
Këto goditje, si në demokraci ashtu edhe në shtete autoritare, kanë pasoja të qëndrueshme. Duke kufizuar liritë civile – duke përfshirë lirinë e shtypit, tubimit dhe shprehjes – dhe duke sulmuar organizatat që i mbrojnë ato, shtetet po i lënë të drejtat dhe institucionet tona të pambrojtura ndaj sulmeve të ardhshme.
Kjo është arsyeja pse përfituesit dhe partnerët tanë të shoqërisë civile po i bien kambanave të alarmit. Organizatat nëpër kauza dhe vende të ndryshme po vihen nën shënjestër nga strategji të ngjashme, duke përfshirë akuzat për “ndërhyrje të huaja” sa herë që ata punojnë me organizata ndërkombëtare dhe institucione filantropike si ato që ne drejtojmë.
Këto sulme nuk duhet të vazhdojnë. Ato kërcënojnë jo vetëm jetën dhe jetesën e mijëra organizatorëve dhe aktivistëve të shoqërisë civile në mbarë botën, por edhe vetë demokracinë. Ndërsa regjimet autoritare vazhdojnë t’i shfuqizojnë këto grupe thelbësore dhe të pengojnë punën e tyre jetike, përfaqësuesit e tyre cinikë e quajnë demokracinë “idealiste” dhe “naive”.
Ne e refuzojmë thelbësisht këtë pikëpamje. Ne e përqafojmë fuqinë e demokracisë pikërisht sepse ajo kërkon mirëmbajtje, mbrojtje dhe pjesëmarrje të vazhdueshme. Paqja dhe stabiliteti që ajo ushqen fitohen nga një kontratë shoqërore gjithëpërfshirëse, jo me një grusht të hekurt.
Në këtë frymë, Samiti për Demokraci i presidentit Biden synon të mbështesë rinovimin demokratik, pjesëmarrjen qytetare dhe bashkëpunimin shumëpalësh. Mbledhja paraqet një mundësi të rëndësishme për liderët që të riangazhohen për të drejtat themelore të tubimit, shoqërimit, shprehjes dhe informacionit në vend, dhe për t’i promovuar këto të drejta jashtë vendit përmes diplomacisë strategjike.
Por vetëm angazhimet verbale shkojnë kaq larg. Ndërsa shtetet përfshihen në biseda virtuale këtë javë, ato duhet të përgatiten të veprojnë përtej retorikës dhe të pohojnë rëndësinë e këtyre të drejtave duke i zëvendësuar fjalët me vepra në luftën për hapësirë qytetare.
Në fushën e të drejtave të njeriut, kjo nënkupton avancimin e mbrojtjeve ndërkombëtare dhe kombëtare për fjalën e lirë dhe tubimin e lirë, duke siguruar kështu të drejtën e çdo individi për të shprehur kundërshtimin përballë autoritarizmit. Në shumë shtete, garantimi i lirisë së shprehjes do të kërkojë shfuqizimin e ligjeve të rebelimit dhe miratimin e moratoriumeve për mbylljen e internetit. Për më tepër, qeveritë duhet të bllokojnë eksportin dhe transferimin e pajisjeve të mbikëqyrjes te regjimet represive.
Më urgjentisht, liderët globalë duhet të rrisin ndjeshëm investimet në organizatat e shoqërisë civile që ofrojnë një kontroll kritik të pushtetit shtetëror. Dhe ata duhet të angazhojnë burime të prekshme për mbrojtësit e të drejtave të njeriut, gazetarët lokalë, shërbimet sociale dhe qendrat komunitare.
Kjo kërkon jo vetëm mbështetjen e këtyre organizatave në kohë krize, kur ato tashmë po përpiqen t’i shërbejnë komuniteteve të tyre, por edhe investim në rritjen e tyre afatgjatë – që është një investim për të mbështetur një qytetari aktive të përgatitur për t’u përballur me emergjencat e ardhshme. Për shembull, liderët demokratikë duhet të zgjerojnë mekanizmat e mbrojtjes që u ofrojnë aktivistëve në rrezik shërbime mbështetëse ligjore, mjekësore, psiko-sociale, të sigurisë digjitale, veçanërisht ato skema që veprojnë pranë vendit ku po ndodhin sulme rajonale dhe kombëtare ndaj shoqërisë civile. Kjo është një nga mënyrat më të sigurta se si shtetet mund të mbështesin ata që rrezikojnë jetën e tyre për të mbrojtur demokracinë.
Së fundi, liderët duhet të bashkohen rreth kauzës së përbashkët demokratike dhe të bashkëpunojnë ngushtë në partneritete shumë-sektoriale dhe shumëpalëshe. Në të gjithë qeverinë, sektorin filantropik, sektorin privat dhe shoqërinë civile, ne kemi një mundësi për të ndërtuar mbi dialogun në samit dhe për të përdorur fuqitë tona unike për të zgjeruar hapësirën qytetare. Mbi të gjitha, mbrojtësi më i mirë i hapësirës qytetare është hapësira më qytetare – e populluar nga qytetarë të angazhuar, të cilët kanë burimet, mbrojtjen dhe fuqinë për të mbrojtur të drejtat dhe mjetet e tyre të jetesës.
Qytetaria e angazhuar mund të jetë transformuese. Në Moldavi dhe Malajzi, për shembull, organizatat e shoqërisë civile ndihmuan në përmbysjen e ligjeve represive të “gjendjes së jashtëzakonshme” këtë vit, duke parandaluar erozionin e rrezikshëm të institucioneve demokratike. Dhe miliona njerëz marshuan në protestat “Black Lives Matter” në verën e vitit 2020, duke formuar ndoshta lëvizjen masive më të madhe në historinë e SHBA-së.
Pavarësisht nga origjina e luftës ose distanca që ajo përshkon, kur njerëzit mblidhen në mënyrë paqësore për të mbrojtur të drejtat e tyre themelore njerëzore, ata bëjnë progres të jashtëzakonshëm drejt dinjitetit, barazisë dhe drejtësisë për të gjithë. Nga Khartoum në Kuala Lumpur, le ta mbrojmë dhe avancojmë atë progres me fjalë dhe vepra dhe të sigurojmë që ai të qëndrojë i fortë për brezin e ardhshëm.
Marrë me autorizim nga Project Syndicate. Nuk mund të ripublikohet pa lejen e Project Syndicate. Protecting Civil Society and Democracy
