E vërteta është viktima e parë në luftë, është thënë shumë kohë më parë nga dikush, besohet, Hiram Johnson, një politikan amerikan. Jo vetëm në luftë, mund të shtojmë ne në Shqipëri. Sa herë që një politikan përballet me një skandal, ai ngaset nga mundësia që, në vend që të japë llogari për paudhësitë e veta, ‘të vrasë lajmësin'.
Shiko p.sh., Sali Berishën. Në vitet 2007 e më pas, ndërsa skandalet e para të qeverisjes së tij u bënë njohuri popullore, ndërsa njerëzit po pyesnin se pse vendi po zhytej në borxhe për një copë rrugë apo se si fëmijët e tij papritur u bënë të pasur, Berisha e zgjidhi problemin duke sajuar termat “media e krimit”, “mafia e betonit”, “hanxhar i krimit”, “media e opozitës.” Shtëpitë e Jalit u shembën pa kurrfarë arsyeje, njoftoi media. “Mafia e betonit”, deklaroi Berisha. Rruga e Kombit po kushton dyfish me atë që ishte planifikuar, njoftoi media. “Media e opozitës,” deklaronte Berisha. Fëmijët e tij po pasuroheshin; “media mafia.”
Shiko edhe Ramën përgjatë të gjithë kohës që ka qenë në qeveri. Në vitin 2016, ndërsa planifikonte të jepte me koncesion djegien e plastikës dhe letrës së vendit, vendosi të bëjë një ligj për të lejuar importin e plehrave. Shqiptarët iu ngritën në protesta dhe ai vendosi të sulmojë median si fajtore, si përgjegjëse që, duke thënë faktin e thjeshtë se ai po lejon importin e plehrave, ishte kazan. “Kazan, kazan, kazan”, bërtiti për vite me radhë. Dhe pastaj, vetëm fare pak pas zgjedhjeve të vitit 2017, kur shokët e Sajmir Tahirit ranë në burg, në Itali, Rama shpalli gazetarët “rrezik publik”. Ndërsa ai shpalli gazetarët “rrezik publik”, tifozët e Sajmir Tahirit për pak sa nuk linçuan gazetarët në rrugë, sepse ata po i bënin pyetje atij. E më vonë, ndërsa propozoi ligjin famëkeq për kontrollin e medias online, Rama deklaroi se gazetarët po cënojnë të drejtat e njeriut. Duke raportuar për koncesionet e tij, thoshte arsyetimi i Ramës, gazetarët po cënonin “të drejtat e njeriut për të ndjekur sipërmarrjen e lirë.”
Në Londër, pak ditë më parë, pyetur mbi shqetësimet për lirinë e medias, kryeministri Edi Rama pretendoi se ai gëzon të njëjtat të drejta me gazetarët për të thënë çfarë t'i teket, ose çfarë ai mendon për median. Dy netë më parë në Top Channel, u përpoq të shpëtojë veten nga sugjerimi se ka shumë gjasa, që klima armiqësore kundër medias, për të cilën ai ka kontribuuar veçanërisht shumë gjatë viteve të fundit, mund të ketë qenë një faktor nxitës për personat që hapën zjarr ndaj televizionit, duke i marrë jetën 60 vjeçarit Pal Koka, punonjës sigurie.
Fakti është që ciladoqofshin motivet e sulmit, atentatorët duhet të kenë pasur kurajë shumë të fortë që të kenë guxuar të ngrenë armët kundër medias, e cila, në fund të fundit, është pushtet më vete. Dhe fakti që guxuan ta bëjnë, është tregues më vete i gjendjes së shoqërisë, i lirisë së medias dhe i krimit dhe i rendit publik.
Të gjithë politikanët në Shqipëri, nga qeveria socialiste te opozita e të gjitha llojeve kanë sulmuar median vazhdimisht dhe vazhdimisht. Rama në fakt është akoma më shumë përgjegjës, jo vetëm se ai ka shënjestruar median si kokë turku për skandalet e panumërta të qeverisë së vet, por edhe për shkak se boria e tij është më e madhe.
Vetëm nëntorin e kaluar Rama akuzoi drejtpërsëdrejti Top Channel për gjobëvënie. Sipas tij, Top Channel kishte bërë kronika negative për gjendjen e fshatit, për vuajtjet e fshatarëve e të tjera si këto, për shkak se një kërkesë e saj për të marrë financime nga qeveria “Rama” kishte dalë pa sukses. Ajo që Rama harroi të thotë në atë rast ishte që Top Channel, dhe dreqi e di se sa televizione e media të tjera, ishin financuar rregullisht në mënyrë jotransparente për të “promovuar” punën e qeverisë së tij dhe se, larg nga të qenit gjobëvënie, kronikat negative mbi bujqësinë ka gjasa që ishin kthim në gjendjen normale të medias. Me një fjalë, Rama blen media, dhe kur ndonjë problem shkakton mosmarrëveshje, pretendon se po gjobitet kur në fakt jo, media kthehet në atë situatë që duhet të jetë. Kritike, që raporton për hallet e njerëzve.
Vini re edhe gjuhën përgjithësuese. Sipas Ramës, nëntorin e kaluar, gjobat “po ia vinte Top Channel”, kur në fakt, shantazhi është një vepër penale dhe si e tillë, nuk kryhet nga një shoqëri, nuk kryhet nga të gjithë punonjësit e Top Channel, kryhet nga një individ. Rama, jo vetëm që nuk denoncoi publikisht apo ligjërisht individin që ai pretendon se po e shantazhon, por shënjoi një media të tërë, ose median në përgjithësi, megjithëse është shumë e sigurt se 60 vjeçari Pal Kola që mbeti i vrarë në krye të detyrës, as nuk e ka çuar ndonjëherë ndër mend t'i vërë gjobë Edi Ramës.
Rama normalisht duhet ta dijë se edhe në median më të keqe ka gazetarë të mirë ashtu si edhe në median më të mirë ka gazetarë të këqinj. Dhe duhet të bëjë dallimin mes pronarit dhe “medias”, ku kjo e fundit është një entitet shoqëror i përbërë më së shumti nga gazetarë.
Bashkimi Evropian në raportet e saj të përvitshme tashmë prej disa vitesh, thekson se “politikanët duhet të tregojnë vetëpërmbajtje nga “gjuha denigruese ndaj gazetarëve”. Sipas raportit të fundit, Shqipëria “duhet të adaptojë një politikë tolerance zero ndaj frikësimit dhe sulmeve ndaj gazetarëve si dhe për kërcënimet kundër medias, përfshirë në diskursin politik dhe në periferinë e demonstratave.” Këto fjalët e fundit, lidhen me protestat e dhjetorit 2020 dhe janarit 2021, kur shumë gazetarë ranë pre e dhunës policore. Organizatat e medias i bënë thirrje publike Edi Ramës dhe drejtorit të atëhershëm të policisë që të dënonin publikisht dhunën ndaj gazetarëve, si e vetmja mënyrë për ta parandaluar atë. As Rama dhe as drejtori i policisë nuk e pranuan ftesën. Ata nuk e dënuan dhunën ndaj gazetarëve. Dukshëm media e duhur për të është ajo që transmeton kronikat e gatshme të përgatitura nga ushtria e propaganduesve të tij, jo media që raporton për hallet e katundarëve.
Nxitja e urrejtjes ndaj medias, dhe në praktikë, ndaj vetë të vërtetës, nuk ka se si të mos inkurajojë elementët kriminalë që të mendojnë se një atentat ndaj një mediaje, nuk është diçka shumë e rrezikshme.
E vetmja mënyrë për ta luftuar problemin e krijuar është zbardhja e ngjarjes. Dhe nëse policia nuk është në gjendje të zbardhë ngjarjen, kjo do të jetë një vrimë e zezë në historinë e vendit, me pasoja shumëvjeçare.