Krumjanëve të një farë moshe u kujtohej si ngjitej afshi në qytet nga furra e Imer Nenadës në të gdhirë për të njoftuar njerëzit se simitet ishin gati si thirrje muezini.
Nenada ishte furrxhiu legjendar i Hasit të Shqipërisë. Jetim, ai e pat mësuar zanatin e hapur furra në Kosovë dikur nga vitet tridhjetë, e kur u rikthye në Shqipëri me vëllezër bëri bukë në Kukës e në Krumë. Vdiq nga vitet 80.
Nenadët u mësuan zanatin një familjeje tjetër hasjane, Lelajve, të cilët e çuan zanatin në Dibër të vogël gjatë komunizmit.
Hasjani Sami Cahani ishte mekanik në ndërmarrjen e bonifikimit në Kukës deri sa ajo u shkatërrua e u mbyll në 1991-in. Por ishte dhe nip Lelajsh dhe mori dajën nga Dibra t’i jepte zanatin nja dy javë. Tani ka furrën më të madhe në Lumë.
Cahani më intereson në këto rreshta. Ai më foli për marifetet e bukës.
Dhe buka ka marifete. Kur i vë vetes detyrën t’i biesh shkurt, përdor maja birre për të ardhur brumi, një proces që e nisën gjermanët në shekullin e nëntëmbëdhjetë, sipas Enciklopedisë në anglisht të Ushqimit dhe Kulturës.
Por në art bukën e ‘shpifur’ e kthyen disa teknologë ushqimi në një laborator në Chorleywood në juglindje të Anglisë në 1961. Me miell pa proteina, me vitaminë C, yndyrë, maja dhe rrahës të fortë mekanikë brumi ata arritën të nxjerrin bukën e supermarketit, e cila është gati për tre orë e gjysmë dhe rri tre muaj e paprishur në frigorifer. Vetëm se përveçse kur s’ke dhëmbë, është e komplet pangrënshme.
Në variantin e Cahanit, për bukë tamam duhet të përdorësh brumin e ardhur, domethënë lënien e një sasie brumi të fermentojë disa orë (tetë, nëntë orë, gjatë natës) nën veprimin e mollëve të tharta, kosit apo ndonjë reagenti tjetër.
Ajo bashkohet me tre pjesë brumë të ri, ku pjesa më e madhe shkon për bukën e ditës dhe pak ripërtërihet si farë për brumin e nesërm për një javë.
Brumit të parë të ardhur dhe farës së brumit të së nesërmes të vjetrit i hedhin pak qepë e grirë dhe kunja të kuqe pishe, kunja me rrëshirë, për aromë.
Cahani nuk e nxjerr më bukën të tillë – ka ndërruar furrën, përdor edhe majanë të përzjerë me brumë të ardhur.
“Kur e bëja tamam, ç’erë buke vinte në krejt lagjen!”