Zyrtarët në Bukuresht kanë mohuar lajmet në media se armët bërthamore të Amerikës po zhvendosen nga Turqia në Rumani pas tentativës së grushtit të shtetit ndaj qeverisë së Ankarasë.
Ministria e jashtme rumune, MAE, hodhi poshtë të enjten pretendimet se SHBA ka filluar transferimin e armëve bërthamore nga Turqia në Rumani pas tensionimit të marrëdhënieve mes Uashingtonit dhe Ankarasë.
“MAE hedh poshtë në mënyrë kategorike këto informacione”, tha ministria në një deklaratë për shtyp, pa dhënë detaje.
Ministri i Mbrojtjes, Mihnea Motoç tha se lajme të tilla në media ishin vetëm spekulime dhe “deri më tani nuk ka pasur ndonjë plan apo diskutim [mes anëtarëve të NATO-s] për këtë temë”.
Deklaratat erdhën pasi portali EurActiv raportoi të enjten në mëngjes se më shumë se njëzet armë bërthamore B61 po lëvizin nga baza ajrore Inçirlik në Turqi drejt bazës Deveselu në Rumani.
Sipas njërit prej dy burimeve anonime të cituara nga EurActiv “marrëdhëniet SHBA-Turqi ishin përkeqësuar shumë pas grushtit të shtetit saqë Uashingtoni nuk i besonte më Ankarasë me armët”.
Zyrtarët amerikanë dhe ata turq nuk bënë asnjë reagim ndaj kërkesës së EurActiv për një koment.
NATO tha megjithatë se aleatët amerikanë duhet të sigurohen se “të gjithë komponentët bërthamor parandalues të NATO-s të jenë të sigurt dhe efektiv”.
Në Rumani, analistët thonë se dyshojnë që transferimi të ndodhë.
“Një transferim i tillë është shumë i vështirë në aspektin teknik dhe politik. Dyshoj që Aleanca të dalë kundër angazhimeve të saj politike për bashkëpunim me Moskën, bazuar mbi Aktin Themeltar të Marrëdhënieve të Ndërsjella dhe Sigurisë midis NATO-s dhe Rusisë,” tha analisti politik Andrei Tarnea.
Akti Themeltar, i nënshkruar në vitin 1997, thotë se aleatët e NATO-s “nuk kanë qëllim, plan dhe arsye për të dërguar armët bërthamore në territorin e një vendi të ri anëtar [si Rumania], dhe nuk duhet të ndryshojnë asnjë pozicion të armëve bërthamore apo të politikës bërthamore të NATO-s – dhe se nuk ka nevojë që kjo të ndodhë në të ardhmen”.
Jeffrey Leëis, drejtor i studimeve të mospërhapjes në Institutin e Studimeve Ndërkomëbtare në Middlebury në Monterey, tha përmes një postimi në Tëitter se Rumania nuk ka kapacitet për të ruajtur armët.
Në dhjetor 2015, Marina Amerikane inauguroi formliasht bazën e re të mbrojtjes me raketa në Deveselu në Rumaninë jugore. Baza u bë operacionale në mesin e majit të këtij viti.
Ajo është një nga dy zonat europiane të NATO-s që zbulojnë dhe mbrohen nga sulmet e raketave, një skemë që shihet me dyshim të thellë nga ana e Rusisë.
Rusia ka paralajmëruar Rumaninë të braktisë sistemin anti-raketë që SHBA po instalon në Deveselu.
Marrëdhëniet ndërmjet Bukureshtit dhe Moskës janë përkeqësuar disi. Rumania mbështeti fuqishëm paketën e sanksioneve të perëndimit përkundrejt Rusisë në lidhje me krizën në Krime dhe Ukrainën lindore.
Rumania gjithashtu ka mirëpritur një bazë të madhe ushtarake amerikane në aeroportin Mihail Kogalniceanu, pranë Detit të Zi e cila filloi nga puna në vitin 2007.